26 juni 2020
De Landelijke Zonnekijkdag biedt in 2020 een uniek online programma met inspirerende webstreams en (met onbewolkt weer) unieke livebeelden van de zon. Vanwege de coronamaatregelen verloopt de editie op zondag 5 juli anders dan die van vorig jaar, toen het evenement voor het eerst plaatsvond.
Om de fascinatie voor de zon over te brengen en het publiek op een andere manier kennis te laten maken met de zon, startte de KNVWS in 2019 met de Landelijke Zonnekijkdag. De zon is namelijk de dichtstbijzijnde ster gerekend vanaf de aarde en die is fascinerend om te bekijken. Dat kun je veilig doen met speciale filters en telescopen. Amateurastronomen en sterrenwachten hebben die apparatuur in huis om op veilige wijze naar de zon te kijken. In 2020 verloopt de dag alleen anders dan voorzien als gevolg van de coronamaatregelen. Bekijk hieronder het online aanbod of bezoek de evenementpagina voor meer informatie en het volledige programma van dit landelijke evenement.
Uniek online programma
Verspreid door Nederland zullen verschillende sterrenwachten, sterrenkunde-amateurs en universitaire instellingen van 11:00 tot 16:30 uur een livestream wijden aan de zon, met om 20:00 een online planetariumshow. Daardoor bieden ze samen online een ruim middagvullend programma om zonliefhebbers in heel Nederland een ongekend mooie kant van de zon te laten zien. Tuur live mee vanaf je terras, balkon of het strand en ontdek de zon zoals je die niet eerder zag!
Sterrenkijken in de Stad, Vleuten (10:00-14:30)
Normaal staat Sterrenkijken in de Stad buiten met een telescoop om je de zon te laten zien, maar dit jaar gaan ze online. Tijdens hun livestream op Youtube geven ze je uitleg over de zon en witlichtkijker (10:30-11:00) en uitleg over zon en H-alpha kijker (11:30-12:00). Kun je dan niet meekijken? Geen probleem, want ze herhalen hun uitleg nog eens van 12:30-13:00 en 13:30-14:00. En tussendoor komt gewoon de zon in beeld. Kijk voor de details van de livestream op www.sterrenkijkenindestad.com (gaat alleen door bij redelijk weer, als de zon zich laat zien).
CAMRAS radiotelescoop, Dwingeloo (11:00-11:30 en 12:30-13:30)
Vanuit de radiotelescoop streamt CAMRAS twee keer een live demonstratie terwijl de radiotelescoop op de zon staat gericht. Ze geven daarbij toelichting over de radiotelescoop en de radiogolven die van de zon afkomen. Aangezien wolken en regen de radiogolven niet tegenhouden, is deze online-demonstratie onafhankelijk van het weer.
Sterrenwacht Limburg, Heerlen (13:00-14:00)
De sterrenwacht biedt een virtueel programma. Tijdens hun livestream leer je als kijker op een leuke en laagdrempelige wijze van alles over de zon. Zo leggen ze uit hoe de zon werkt, het belang van de zon voor de aarde en hoe je veilig naar de zon kunt kijken. Het programma is geschikt voor alle leeftijden. De livestream is beschikbaar via Facebook en Youtube-kanaal.
Oude Sterrewacht, Leiden (14:00-15:30)
Vanuit Leiden kijk je mee met een programma boordevol zonnige wetenswaardigheden. Je tuurt live mee naar de zon door de Luntkijker en hun 6-duims telescoop. Je hoort ook meer over het werk van de Werkgroep Leidse Sterrewacht. En dankzij twee experimenten leer je meer over spectroscopie en temperatuur van sterren, of van exoplaneten. Bij bewolkt weer is er een aangepast programma. De livestream is beschikbaar via Facebook en Youtube.
Sterrenwacht de Tiendesprong, Tilburg (14:00-16:00)
Vanuit Tilburg ontdek je de zon met zonwaarnemer Ton Spanniks, tevens voorzitter van de landelijke Werkgroep Zon. Via de webstream hoor je meer over het instrumentarium, over het kijken in wit licht, H-alfa, magnetometer en het meten van SID’s (Sudden Ionospheric Disturbances). Bij helder weer zal de zon live getoond worden via de livestream. Geïnteresseerden kunnen via een chat vragen stellen. De livestream is te volgen via Youtube.
Sterrenwacht Tivoli, Oudenbosch (14:30-16:30)
Sterrenwacht Tivoli in Oudenbosch is gevestigd op de plaats waar ooit de allereerste Volkssterrenwacht van Nederland is ontstaan, genaamd Simon Stevin. Ze zijn gevestigd in het voormalige Jezuietenklooster tegenover de Basiliek van Oudenbosch. Ze zenden live uit vanuit de koepel, samen met de KNVWS afdeling West-Brabant die vanuit Wagenwerg opnames gaat maken. Een van de telescopen in de koepel werd met steun van de KNVWS aangekocht en kijkt in een unieke blauwpaarse kleur naar de zon, de Calcium-K lijn. Waarom dat zo bijzonder beeld is, hoor je zeker tijdens de livestream.
DOTliveplanetarium, Groningen (20:00-21:00)
Online live planetariumshow over de Zon als ster, om 20:00-21:00. Met behulp van de open source planetarium software OpenSpace nemen sterrenkundigen je mee in een virtuele reis door het heelal, met de Zon als middelpunt. Georganiseerd door het Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen en SRON Netherlands Institute for Space Research. Je vindt de livestream via Facebook of via onderstaande scherm.
Volksterrenwacht Orion, Bovenkarspel
De volkssterrenwacht Orion daagt kinderen uit om thuis een zonnige activiteit uit te voeren, door zelf een zonnewijzer te maken. Er zijn verschillende tekeningen (ontworpen door een medewerker van Orion) te downloaden van diverse soorten zelfbouwzonnewijzers. Je vindt ze op de website van de sterrenwacht. Kijk hier voor het beschikbare materiaal.
Jaarlijks elke eerste zondag in juli
Momenteel bevinden we ons nabij een ‘zonneminimum’, een periode waarin de zon minder actief is dan in andere jaren. Met een ritme van 11 jaar varieert deze activiteit en zal de zon zichtbaar veranderen. Daarom kun je de komende jaren op de eerste zondag van juli tijdens de jaarlijks zonnekijkdag die veranderingen in de zonneactiviteit komen bekijken. Deze dag valt samen in Nederland met de zonnekijkdag van de VVS in België. Meer informatie over de Landelijke Zonnekijkdag lees je ook op de evenementpagina.